Դանթե Ալիգիերի

Դանթե Ալիգիերի

 (Հունիս 1265 - սեպտեմբերի 14, 1321թթ)

Ալիգիերի Դանթեն  պատանեկան տարիների բանաստեղծություններում գովերգել է երիտասարդ մի կնոջ՝ Բեատրիչեին, որի անժամանակ մահը երկար տարիներ սգացել է: Այդ շրջանի սոնետներում և արձակ գործերում Դանտեն մեծ տեղ է հատկացրել երկրային սիրուն և մարդ անհատի հոգևոր աշխարհին:

Դանտեն ակտիվորեն մասնակցել է Ֆլորենցիայի քաղաքական կյանքին: Հարել է «սպիտակ» գվեֆլներին  և Կյանքի վերջին 6 տարին անցկացրել է Ռավեննայում:

1304–09 թթ-ին իտալերեն գրել է «Խնջույք» փիլիսոփայական երկը,  լատիներեն՝ «Ժողովրդական խոսքի մասին» մենագրությունը:

Դանտեի ստեղծագործության գլուխգործոցը «Կատակերգություն» պոեմն է գրել է մոտ 1307–21 թթ-ին, որը հետագայում անվանել են «Աստվածային կատակերգություն»: Այն մտածված է որպես տեսիլք ճանապարհորդություն հանդերձյալ աշխարհ. բաղկացած է 3 մասից՝ «Դժոխք», «Քավարան», «Դրախտ» Պոեմի հերոս Դանտեն մարմնավորում է մեղքերի մեջ կորած մարդկությանը: Պոեմն ամփոփում է միջնադարյան աշխարհայեցողությունը և այլաբանորեն մարդկությանը փրկության ու երջանկության ճանապարհն է ցույց տալիս: Դանտեն հռոմեացի բանաստեղծ Վերգիլիոսի (երկրային բանականության խորհրդանիշը) առաջնորդությամբ իջնում է Դժոխք, անցնում մեղքերի 9 շրջանների միջով, ապա բարձրանում է Քավարանի լեռը, մաքըրվում մեղքերից և Բեատրիչեի (աստվածային բանականության խորհրդանիշը) ուղեկցությամբ մտնում է Դրախտ:

Մինչև վերածննդի մշակույթի երևան գալը միջնադարի մտածողները հիմնականում գրում էին Աստծու մասին, ուստի իրենց խնդիրը համարում էին Աստցու գոռցւնեուտյան պարզաբանումը և ճանաչումը: Վերածննդի գործիչնեռը ուսումնասիրում էին ոչ միայն Սուրբ գիրքը, այլև Անտիկ հեղինակներին, որոնց ուշադրության կենտրոնում հիմնականում մարդն է: Սրա ազդեցությամնբ Վերացննդի գիտնակաները սկսեցին հետաքրքրություն դրսըևորել մարդու և նրա երկրային կյանքի նկատմամբ: Այստեղից էլ այդ մշակույթի մյուս անվանումը՝ հումանիզմ (մառդասիռություն):